O Marc Hauser, ειναι καθηγητης Βιολογιας στο Harvard, και καποιες μελετες του εχουν να κανουν με την αρχη της ηθικοτητας, και αν υπαρχει τετοια αρχη μεσα στους ανθρωπους. Εχει αναπτυξει μια σειρα νοητικων πειραματων τα οποια ειναι κατ'ουσιαν ηθικα διλημματα που τα απευθυνει με μορφη ερωτηματολογιου. Η δυσκολια που αισθανομαστε απεναντι αυτων των διλημματων μας δειχνει κατι για το περι καλου και κακου αισθημα μας.

Το ενδιαφερον ειναι οτι οι περισσοτεροι ανθρωποι καταληγουν στα ιδια συμπερασματα οταν αντιμετωπιζουν αυτα τα ερωτηματα, και η συμφωνια τους ως προς τις αποφασεις που παιρνουν ειναι ισχυροτερη απο την ικανοτητα τους να εκφρασουν τους λογους για τους οποιους το κανουν. Αυτο δειχνει οτι στον εγκεφαλο μας εχει αναπτυχθει ενα αισθημα ηθικο που εχει τα χαρακτηριστικα ενος ενστικτου. Το ηθικο αυτο ενστικτο δεν εξαρταται απο τις θρησκευτικες πεποιθησεις καποιου η' την απουσια αυτων, ειναι δε μια καθαρη απαντηση σε αυτους που διατεινονται οτι χωρις την υπαρξη της θρησκειας δεν θα υπηρχε και ηθικη.

Το συμπερασμα του Hauser ειναι : "Η κινητηρια δυναμη των ηθικων κρισεων μας συνισταται σε μια καθολικη ηθικη γραμματικη, μια λειτουργια του νου η οποια εξελιχθηκε σε διαστημα εκατομμυριων ετων κατα τροπο ωστε να περιλαμβανει ενα συνολο αρχων για την οικοδομηση μιας γκαμμας δυνατων ηθικων συστηματων. Οπως συμβαινει με τη γλωσσα, οι αρχες που συνιστουν την ηθικη γραμματικη μας πετουν χαμηλα, ασυλληπτες απο τα ρανταρ της επιγνωσης μας".

Ας δουμε καποια απ' αυτα με πρωτο αυτο του "ακυβερνητου τραινου":

Ενα ακυβερνητο τραινο ενδεχεται να σκοτωσει πεντε παγιδευμενους ανθρωπους στη κυρια γραμμη. Εμεις εχουμε την δυνατοτητα να εκτρεψουμε το τραινο στη παρακαμπτηριο οπου εκει ειναι παγιδευμενος ενας μονο ανθρωπος. Θα το καναμε γνωριζοντας οτι απο τη δικη μας θεληση θα σκοτωνοταν καποιος και θα σωζοντουσαν αλλοι πεντε? Οι περισσοτεροι ανθρωποι απαντουν οτι ειναι ηθικα επιτρεπτο , αν οχι υποχρεωτικο να το κανουμε. (Εγω προσωπικα θα ρωτουσα οχι για πεντε παγιδευμενους αλλα για δυο).

Στην δευτερη παραλλαγη μπορουμε να εκτρεψουμε το τραινο εαν πεταξουμε στις ραγες ενα μεγαλο βαρος απο μια υπερκειμενη γεφυρα. Τι θα καναμε εαν το μονο διαθεσιμο βαρος ηταν καποιος ευτραφης αντρας που καθεται στη γεφυρα θαυμαζοντας το ηλιοβασιλεμα?

Σχεδον ολοι συμφωνουν οτι ειναι ανηθικο να σπρωξουμε τον ευσωμο αντρα απο τη γεφυρα. Παρολο που το τελικο αποτελεσμα ειναι το ιδιο με του πρωτου ερωτηματος εχουμε αντονη την αισθηση μιας κρισιμης διαφορας μεταξυ των δυο περιπτωσεων, μολονοτι μπορει να μην ειμαστε σε θεση να την εξηγησουμε.

Μας προλαβε ο Εμανουελ Καντ βεβαια διατυπωνοντας την περιφημη αρχη του: "ενα λογικο ον δεν πρεπει ποτε να χρησιμοποιειται ως απλο ακουσιο μεσο για καποιο σκοπο, ουτε καν με σκοπο το οφελος αλλων ανθρωπων".